- Programy otwartego publikowania
Programy publikowania otwartego w ramach licencji Wirtualnej Biblioteki Nauki w roku 2024.
Dodatkowe informacje o programie w Komunikatach WBN- Drapieżne czasopisma
Według definicji przyjętej przez Narodowe Centrum Nauki predatory journals to „czasopisma, w których publikowane prace naukowe nie podlegają ocenie eksperckiej lub wykonana jest ona w oparciu o bardzo niskie standardy. Czasopisma te mają charakter wydawnictw publikujących w tzw. otwartym dostępie (open access), często oferują swe usługi po wygórowanych cenach, z krótkim procesem publikacyjnym”.
[List dyrektora NCN]W związku z faktem nasilenia się działań tzw. fałszywych / drapieżnych czasopism, również wśród pracowników Uniwersytetu Rzeszowskiego, zalecamy szczególną ostrożność w korzystaniu z ofert szybkiego publikowania w zagranicznych czasopismach naukowych o rzekomym wysokim IF (np. nadawanym przez CiteFactor).
Predatory journals podszywają się pod istniejących wydawców i wykorzystują w tym celu wiele narzędzi, m. in. podobnie brzmiąca nazwa czasopisma, sprawiająca wrażenie oryginalnej fałszywa strona www, skopiowany od prawdziwego tytułu numer ISSN i skład rady naukowej, nie mający odzwierciedlenia w rzeczywistości Impact Factor itp. Bywa, że oszuści kradną tożsamość czasopism prawdziwych, które nie mają swojej strony www (np. taki los spotkał tytuły: Wulfenia, Bothalia, Archives des Science, Sylwan) lub wprowadzają w błąd na temat renomy czasopisma podając informacje o "Unofficial Impact Factor", "Prognostic IF", "Real IF", "Journal IF". Prowadzą agresywną promocję swych tytułów rozsyłając e-maile do pracowników naukowych oferując szybką publikację. Wprowadzają w błąd odnośnie procesu wydawniczego, bywa, że powiadamiają autorów o (wysokich) opłatach dopiero po akceptacji artykułu do druku i obciążają za nieistniejące usługi.
Aby uchronić się przed oszustwem zaleca się wykonanie kilku podstawowych kroków:
1. Dokładne sprawdzenie tytułu czasopisma i odpowiadającemu mu nr ISSN
• Przykład: Czasopismo autentyczne: The Veliger; Czasopismo fałszywe: Veliger
2. Sprawdzenie wskaźnika Impact Factor
• Należy sprawdzić czy wartość wskaźnika IF jest taka sama na stronie czasopisma i w bazach prowadzonych przez koncern wydawniczy Thomson Reuters, który corocznie ją ustala.
• Wartość wskaźnika IF podawana jest w bazie Journal Citation Report.
• Impact Factor dla czasopism można sprawdzić także na platformie Web of Science.
3. Indeksowanie artykułów na platformie Web of Science
• Wiarygodność czasopisma może potwierdzić indeksowanie zawartych w nim artykułów przez bazę Web of Science. Należy sprawdzić czy w WoS zaindeksowane są artykuły z wcześniejszych numerów czasopisma lub nazwiska publikujących autorów.Zachęcamy również, aby podczas wybierania czasopisma oraz konferencji posługiwać się dostępnymi narzędziami:
https://thinkchecksubmit.org/journals/
https://thinkcheckattend.org/Oferty publikowania prac u nieznanego wydawcy należy traktować z bardzo dużą ostrożnością. Wszelkie wątpliwości (m.in. niezgodność tematu pracy z profilem wydawnictwa, nieoczekiwana zmiana częstotliwości wydawania czasopisma, występowanie kilku wersji stron internetowych tego samego tytułu, brak indeksacji prac w bazach danych pomimo zamieszczenia takiej informacji na stronie czasopisma, niezgodność numerów telefonów, adresów internetowych i rzeczywistych, nazwisk redaktorów naczelnych, rady naukowej, recenzentów) należy dogłębnie wyjaśnić przed podjęciem decyzji o wysłaniu publikacji i uiszczeniu opłaty.
Artykuły szczegółowo opisujące problem:
- Predatory journals: no definition, no defence
- Predatory Journals: What They Are and How to Avoid Them
- Journal citation reports and the definition of a predatory journal: The case of the Multidisciplinary Digital Publishing Institute (MDPI)
- Uważajcie na fałszywe czasopisma. Oszuści nie śpią
- Drapieżne czasopisma jako przykład nieetycznego publikowania
- Drapieżne konferencje: nieetyczne praktyki konferencyjne zagrażające nauce
- Sham journals scam authors
- Hijacked Journal List: List of Hijacked Journals and Fake Publishers
- The story of fake impact factor companies and how we detected them
W razie jakichkolwiek wątpliwości dotyczących wiarygodności i prawdziwej tożsamości czasopisma, należy skontaktować się z Oddziałem Informacji Naukowej BUR: inform [at] ur.edu.pl
- Ranking czasopism naukowych
- Thomson Reuters Master Journal List (tzw. lista filadelfijska) - notuje czasopisma z różnych dziedzin nauki uwzględnione w bazach Thomson Reuters zamieszczonych na platformie Web of Science.
► Polskie czasopisma w Web of Science - Journal Citation Reports - interdyscyplinarna baza danych, tworzona przez Thomson Reuters, stanowi narzędzie oceny wartości merytorycznej czasopism w oparciu o Impact Factor oraz inne wskaźniki cytowań
IMPACT FACTOR 1992-2001 | 2002-2004 | 2005 | 2007 - ERIH Plus (European Reference Index for the Humanities) - lista referencyjna czasopism uruchomiona w lipcu 2014 r., opracowywana przez Norwegian Social Science Data Services na bazie listy ERIH. Listy ERIH nie zawierają żadnych wskaźników, przedstawiają tylko jedną z trzech kategorii (INT1, INT2 lub NAT), do jakiej zaliczono dane czasopismo. Wyszukiwarka umożliwia znalezienie czasopisma według: ISSN, tytułu, dyscypliny. Zawiera recenzowane czasopisma naukowe z dziedzin humanistycznych i społecznych.
- Thomson Reuters Master Journal List (tzw. lista filadelfijska) - notuje czasopisma z różnych dziedzin nauki uwzględnione w bazach Thomson Reuters zamieszczonych na platformie Web of Science.
- Jak zgłosić czasopismo do Google Scholar
Google Scholar to popularna platforma, która umożliwia naukowcom i badaczom dostęp do szerokiej gamy publikacji naukowych.
Jak zgłosić czasopismo do Google Scholar?- Licencje Creative Commons
Podstawowym narzędziem Creative Commons są licencje prawne pozwalające zastąpić tradycyjny model „Wszystkie prawa zastrzeżone” zasadą „Pewne prawa zastrzeżone” – przy jednoczesnym poszanowaniu zasad prawa autorskiego. Licencje Creative Commons oferują różnorodny zestaw warunków licencyjnych – swobód i ograniczeń. Dzięki temu autor może samodzielnie określić zasady, na których chce dzielić się swoją twórczością z innymi.
Wszystkie licencje Creative Commons posiadają cechy wspólne (poszanowanie praw autorskich osobistych) oraz dodatkowe warunki wybrane przez licencjodawcę (czy twórcę).
Twórca korzystając z licencji zawsze zachowuje prawa autorskie, jednocześnie umożliwia innym kopiowanie i rozpowszechnianie, dodatkowo może określić czy ich wykorzystywanie może odbywać się wyłącznie w warunkach niekomercyjnych lub ograniczyć możliwości tworzenia utworów zależnych.Wszystkie oferowane przez Creative Commons licencje i narzędzia są darmowe.
CC BY Uznanie autorstwa 4.0 – Licencja ta pozwala na kopiowanie, zmienianie, rozprowadzanie, przedstawianie i wykonywanie utworu jedynie pod warunkiem oznaczenia autorstwa. Jest to licencja gwarantująca najszersze swobody licencjobiorcy.
Przystępne podsumowanie. Tekst licencji.
CC BY-SA Uznanie autorstwa-Na tych samych warunkach 4.0 – Licencja ta pozwala na kopiowanie, zmienianie, rozprowadzanie, przedstawianie i wykonywanie utworu tak długo, jak tylko na utwory zależne będzie udzielana taka sama licencja. Jest to licencja używana przez Wikipedię i jej siostrzane projekty.
Przystępne podsumowanie. Tekst licencji.
CC BY-NC Uznanie autorstwa-Użycie niekomercyjne 4.0 – Licencja ta pozwala na kopiowanie, zmienianie, remiksowanie, rozprowadzanie, przedstawienie i wykonywanie utwóru jedynie w celach niekomercyjnych. Warunek ten nie obejmuje jednak utworów zależnych (mogą zostać objęte inną licencją).
Przystępne podsumowanie. Tekst licencji.
CC BY-ND Uznanie autorstwa-Bez utworów zależnych 4.0 Polska – Ta licencja zezwala na rozpowszechnianie, przedstawianie i wykonywanie utworu zarówno w celach komercyjnych i niekomercyjnych, pod warunkiem zachowania go w oryginalnej postaci (nie tworzenia utworów zależnych).
Przystępne podsumowanie. Tekst licencji.
CC BY-NC-SA Uznanie autorstwa-Użycie niekomercyjne-Na tych samych warunkach 4.0 – Licencja ta pozwala na rozpowszechnianie, przedstawianie i wykonywanie utworu jedynie w celach niekomercyjnych oraz tak długo jak utwory zależne będą również obejmowane tą samą licencją.
Przystępne podsumowanie. Tekst licencji.
CC BY-NC-ND Uznanie autorstwa-Użycie niekomercyjne-Bez utworów zależnych 4.0 Polska – Licencja ta zezwala na rozpowszechnianie, przedstawianie i wykonywanie utworu jedynie w celach niekomercyjnych oraz pod warunkiem zachowania go w oryginalnej postaci (nie tworzenia utworów zależnych). Jest to najbardziej restrykycyjna z licencji.
Przystępne podsumowanie. Tekst licencji.Źródło: https://creativecommons.pl/poznaj-licencje-creative-commons/
- Otwarty dostęp (open access, OA)
Otwarty Dostęp (Open Access, OA) - dostępność pełnych treści publikacji w Internecie bez barier finansowych, prawnych czy technicznych.
Modele open access:
Złota droga otwartego dostępu / Gold Open Access - Czasopismo zapewnia otwarty dostęp do wszystkich artykułów na swojej stronie internetowej bez barier technologicznych (na przykład bez konieczności logowania się), finansowych (za darmo) i prawnych (na otwartych licencjach lub przynajmniej w ramach gratis open access). Często otwarte czasopisma, szczególnie zagraniczne, wprowadzają wymóg opłat dla autorów zamieszczających w nich publikacje (tak zwane opłaty APC – article processing charge). W Polsce – dzięki finansowaniu ze środków statutowych lub innych środków Ministerstwa Nauki i Szkolnictwa Wyższego – zdecydowana większość otwartych czasopism nie pobiera tak zwanych opłat APC od autorów. Niektóre czasopisma stosują model hybrydowy: tylko pojedyncze artykuły, których autorzy, instytucje czy fundatorzy wniosą opłatę, zostają opublikowane w otwartym dostępie.Zielona droga otwartego dostępu (samodeponowanie – self-archiving) - Autorzy publikują w dowolnym piśmie naukowym, a później sami udostępniają ostateczną wersję artykułu do publicznego wykorzystania w repozytorium instytucjonalnym, repozytorium centralnym, repozytorium dziedzinowym lub na stronie autorskiej. Do repozytorium najczęściej trafia postprint – zrecenzowana, ostateczna wersja tekstu dostarczona przez autora (rzadziej przez wydawcę). Możliwość bezpośredniego udostępniania tekstów w otwartym repozytorium przez autorów zależy od polityki wydawcy. Niektórzy wydawcy, nawet w wypadku czasopism zamkniętych, zezwalają na deponowanie w otwartym repozytorium różnych wersji (na przykład preprint lub postprint) opublikowanych tekstów. Nierzadko wydawcy nakładają wymóg tak zwanego embarga czasowego, to znaczy zdeponowanie tekstu w repozytorium jest możliwe po upływie pół roku (nauki ścisłe, techniczne i nauki o życiu) lub roku (nauki społeczne i humanistyczne) od daty ukazania się w czasopiśmie.
Źródła:
Broszura - otwarta nuka: prawo autorskie i wolne licencje
NCN Otwarta Nauka